COĞRAFYA’DA DOĞAL VE BEŞERİ UNSURLAR
Canlı ve cansız unsurların doğal sistemler için bulunduğu ortama “çevre” denir. Doğal çevre ve beşeri çevre olmak üzere 2 ye ayrılır. Doğal çevre doğada kendiliğinden var olan unsurlardan oluşurken, beşeri çevrenin oluşumunda insan etkilidir.
DOĞA VE İNSAN ETKİLEŞİMİ
Doğanın İnsan Yaşamı Üzerindeki Etkileri Nelerdir?
İnsanoğlu geçmişten günümüze kadar doğayla sürekli etkileşim halinde olmuştur. Bu etkileşim Atmosfer (Hava Küre), Hidrosfer (Su Küre), Litosfer (Taş Küre), ve Biyosfer (Canlılar Küresi) içerisinde gerçekleşir. İnsanlar, doğal sistemlerin içerisinde, yaşamlarını sürdürmek için doğal çevreyle uyumlu yaşamış ve doğanın sunduğu imkânlar ölçüsünde yeryüzünün, farklı kesimlerinde yaşam tarzı beslenme, giyinme ve barınma biçimleri oluşturmuştur. Yeryüzünün farklı kesimlerindeki doğal çevre şartları insanların karakterlerinin, ten renklerinin ve sosyal-kültürel faaliyetlerinin çeşitlenmesine neden olmuştur.
Örneğin; Ekvatoral iklim bölgelerinde sıcaklık ortalaması yüksek, nemli ve yağışlı bir iklim hüküm sürmektedir. Bu iklimin etkili olduğu Amazon ve Kongo havzalarında yaşamını devam ettiren insan toplulukları yerleşim yeri olarak dağların yüksek kesimlerini seçmişlerdir. Meskenler sazdan, kamıştan ve ahşaptandır. Yıl içerisinde sıcaklık pek değişmediğinden ince ve kolsuz kıyafetleri tercih ederler.
Sıcaklığın çok düşük olduğu Kutup bölgelerinde yaşayan insanlar yağlı ve protein ağırlıklı hayvansal besinler tüketip, kalın ve kürklü kıyafetleri tercih eder. Sıcaklık çok az olmasından dolayı yerleşmeler deniz seviyesinde ve toplu haldedir. Meskenler buzlardan oluşan igloo evlerdir.
Sıcaklığın aşırı derece de yüksek ve yağış miktarının çok az olduğu çöl bölgelerinde yaşamını devam ettirmek zorunda kalan insan toplulukları günlük yaşamlarında Güneş’in yakıcı etkisini azaltmak için ince ve açık renkli kıyafetler tercih edilir. Su kaynaklarının sınırlı olmasından dolayı, toplu yerleşmeler görülür. Meskenler kerpiçtendir.
Ilıman iklim bölgelerinde yaşayan insanlar ise, yıl boyunca değişen iklim koşullarına bağlı olarak daha mücadelecidir ve mevsim şartlarına göre kılık ve kıyafet değişimi fazladır. Kırsal kesimlerde yaşayan insanlar mesken yapımında doğal çevre koşullarından yararlanırlar.