Masal Fabl
Masal Fabl , masal ve fabl arasındaki farklar , masal nedir , masal fabl konu anlatımı , masal ve fabl ortak özellikleri
Masal Nedir?
sözlü edebiyat geleneği içinde halkın anonim olarak oluşturduğu, dilden dile, kuşaktan kuşağa sürüp gelen, olağanüstü kişilerin başından geçen olağandışı olayları anlatan edebî türe masal denir.
Masalın tanımını maddeleştirirsek;
- Sözlü gelenek içinde yer alır.
- Anonim eserlerdir.
- Dilden dile, kuşaktan kuşağa aktarılmıştır.
- Olağanüstü kahramanlar ve olağandışı olaylar vardır.
Masalların Özellikleri
Olaya dayalı, sanatsal metinlerdir.
Genellikle bir tekerleme ile başlar.
Hayalî mekânlarda ve belirsiz geçmiş zamanda geçer.
Olaylarda, öğrenilen geçmiş zaman (mış-miş) ve geniş zaman (ar-er) kullanılır.
Devler, periler, cinler, padişahlar, prensler, prensesler genel olarak kullanılan masal kahramanlarıdır.
Masalların özü iyi ile kötünün mücadelesidir.
Masallar iyilerin kötüleri yenmesi üzerine kurgulanmıştır.
Yalın, duru, akıcı bir dil kullanılır.
Masallarda ayrıntılı tasvir ve okunması zor sözcüklere yer verilmez.
Masalların başında, ortasında ve sonunda kalıp sözlere yer verilir.
Masalların söyleyeni belli değildir. Anonimdir.
Masal Planı
1. Döşeme –2. Serim –3. Düğüm –4. Çözüm –5. Dilek
1. Döşeme: Tekerleme söylenen bölümdür. Bu bölümde amaç dinleyicinin ilgisini olaya çekmedir.
“Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde…“ gibi kalıplaşmış ifadeler kullanılır.
2. Serim: Masal kahramanlarının tanıtıldığı bölümdür.
“Bir memleketin birinde…” gibi sözlerle olaya geçilir.
3. Düğüm: Olayın ayrıntıları okuyucuya aktarılmaya başlanır. İyiler ile kötüler arasındaki çatışma ortaya çıkar ve olaylar bu bölümde giderek gelişir. Merak duygusunun en ön planda olduğu bölümdür. Olaylar hızlanarak çözüm noktasına yönelir.
4. Çözüm: Bu bölümde iyiler kazanır ve kötüler kaybeder. Kötülerin cezalandırılmasıyla olay çözülür.
5. Dilek: Çözüm bölümünde olayların sonlanması sonrasında bu bölüm de “Onlar ermiş muradına, biz çıkalım kerevetine”, “Darısı yurdumuzun güzelleri başına” gibi iyi dilek bildiren kalıplaşmış sözlerle son bulur.
Fabl Nedir? Fablın Tanımı
Ders verme amacıyla kahramanları genellikle hayvanlardan seçilen didaktik (öğretici), manzum bir edebi türdür.
Fablların Özellikleri
- Kahramanları hayvanlardır.
- Şiir (manzum) şeklinde yazılırlar ve öğüt verme amaçlanır.
- Bu öğüt, genellikle bir atasözü ya da özdeyiş yoluyla verilir.
- Fabllarda verilen öğütler somut olaylar yoluyla okuyucunun zihninde yer etmesini sağlar.
- Konu sınırlaması yoktur, olay örgüsünü iyilik-kötülük üzerine kurulan çatışmalar belirler.
- Kahramanlık, cesaret, yardımlaşma, kurnazlık, kibir, kıskançlık gibi özelliklere sahip kahramanlar bulunmaktadır.
- Fabllarda teşhis ve intak sanatları kullanılmaktadır.
- Olay eksenli olan fabllarda öyküleyici anlatım kullanılır.
- Masallarda olduğu gibi yer ve zaman belli değildir.
- Son derece sade ve anlaşılır bir dil kullanılmıştır.